به مناسبت 112 سالگی بروسیا دورتموند، نگاهی به تاریخچه باشگاه

تاسیس

بروسیا دورتموند در 19 دسامبر 1909 به وسیله گروهی از جوانان که از Trinity Youth(ترینیتی، موسسه خیریه تحت حمایت کلیسای کاتولیک است که در زمینه تربیت جوانان و کودکان فعالیت دارد) ناراضی بودند تاسیس شد. فرانتس ژاکوبی به عنوان رییس باشگاه نوپا در آن تاریخ می گوید:

ما از 1902 عضو جوانان ترینیتی هستیم و فوتبال را از تاریخ 1906 شروع کرده ایم، به طور سیستماتیک از طرف کلیسا تحت فشار و آزار قرار داریم و این موضوع غیر قابل پذیرش است، تاسیس این باشگاه ضروری است

 موسسان (نزدیک به 40 نفر)  نام بروسیا که نام لاتینی پروس می باشد برای باشگاه انتخاب کردند. البته در واقع نام بروسیا از کارخانه آبجو سازی دورتموند واقع در خیابان Steiger Strasse گرفته شد. 

این تیم نخست با پیراهن های راه راه آبی و سفید با ارسی قرمز(حمایل نظامی، به صورت اریب روی پیراهن انداخته می شود) شروع به بازی کرد ولی در 1913 آنها خطوط مشکی و زرد را که هنوز در پیراهن دورتموند دیده می شود انتخاب کردند.

تصویر در 1913 (ارسی به خاطر  سیاه سفید بودن تصویر به رنگ سیاه دیده می شود اما قرمز رنگ بوده است)

در 1909 بخشی از اساسنامه باشگاه به شکل زیر بود:

• باشگاه متعهد است شرایطی بهتر را از طریق فوتبال و سایر بازی های فیزیکی برای مردم فراهم کند
• غیبت بدون دلیل جریمه 1 رایش مارک خواهد داشت
• ترک زمین بدون اجازه سرپرست تیم با جریمه 2 رایش مارک همراه خواهد شد ... به طور خاص سیگار کشیدن در طول بازی به هیچ وجه مجاز نیست

بند نکشیدن سیگار به طور خاص به خاطر گزارشی بود که نشریه Körper und Geist از مشاهده داوری که خلال مسابقه سیگار کشیده بود گنجانده شد، نشریه توضیح می دهد این کار تاثیر خوبی برای بازیکن ها و تماشاگران ندارد.

نخستین بازی بروسیا دورتموند

تیم تازه تاسیس نخستین بازی خود را در فایس ویز (Weiße Wiese نخستین استادیوم دورتموند) برگزار شد آنها برابر وی اف بی دورتموند قرار گرفتند و با نتیجه 1 بر 0 پیروز شدند ولی خوشحالی آنها دوامی نداشت چرا که تیم حریف در مورد اندازه دروازه دو تیم شکایت کرد و پس از بررسی داور مشخص شد دروازه بروسیا 22 سانتی متر کوچک تر است و نتیجه بازی باطل اعلام شد.

در 1924 با سرمایه گذاری سهامداران باشگاه توانستند با توسعه ورزشگاه ظرفیت آن را به 18 هزار نفر افزایش دهند و نام آن Borussia SportPlaztz تغییر کرد.

نخستین بحران مالی

در 1928 باشگاه با یک مشکل و رسوایی مالی روبرو شد، پس از توسعه ورزشگاه در 1924، هاینز شواین (Heinz Schwaben) برای گرفتن ورزشکاران بهتر، هزینه نزدیک به 12 هزار رایش مارک انجام دهد که نحوه ورود این مبلغ با قوانین آن زمان دی اف بی مغایرت داشت و در صورت آگاهی فدراسیون تیم اخراج می شد. هیئت مدیره این موضوع را پنهان کرد. موضوع بدتر تیم نیز از نظر فوتبالی بسیار ضعیف عمل کرد به حدی که خشم هواداران برانگیخته شد. سقوط مالی و بحران مالی، وام 12 هزار رایش مارک غیر قابل پرداخت شد، دادگاه حکم به برگزاری مجدد انتخابات در تاریخ یک جولای 1928 داد، بحران و رسوایی مالی به اطلاع عموم رسید هاینز شواین و همکارانش از کار برکنار شدند ولی هاینز شواین شخصا حاضر به پرداخت بدهی باشگاه شد و تیم را از نابودی نجات داد.

نخستین ملی پوش

29 آوریل 1935 آلمان در بروکسل 6 بر 1 بلژیک را شکست داد، در تیم ملی آلمان آگوست لنز جوان حضور داشت، اتو نرتز سرمربی وقت آلمان ضمن تمجید از جوان دورتموندی که تیمش در دسته 2 بازی می کرد بازگو می کند که این آخرین بازی لنز نخواهد بود.

پیروزی بزرگ

در 19 می 1974 بروسیا دورتموند توانست با پیروزی 3 بر 2 مقابل شالکه به قهرمانی وستفالیا کاپ (جام منطقه ای) دست پیدا کند و به سلطه 10 ساله شالکه خاتمه دهد، این بازی در مقابل 30 هزار تماشاگر برگزار شد، هواداران دورتموند چنان از پیروزی شادمان بودند که حتی باران شدید هم نتوانست جشن آنها را متوقف کند.

نخستین قهرمانی

دکتر ویلز و هیئت مدیره پیش از بازی قهرمانی با کارلسروهه از تیم بازدید کردند، دلیل این کار بر می گشت به تمدید قرارداد اریتش شتانکو، اریتش شتانکو مهاجم وقت دورتموند تمایلی به تمدید قرارداد خود نداشت و بازیکن ها دیگر از این موضوع ناراحت بودند و حتی تهدید کرده بودند اگر قرارداد تمدید نشود آنها بازی نخواهند کرد.

قهرمانی 1956 با پیروزی 4 بر 2 برابر کارلسروهه با هدایت هلموت اشنایدر رقم خرد.

نخستین جام اروپایی

بروسیا دورتموند در 1966 توانست با پیروزی 2 بر 1 برابر لیورپول قهرمان جام برندگان جام اروپا (شروع 1960 پایان 1999) بشود، دو گل دورتموند به وسیله هلد و لیبودا زده شد. راینهارد لیبودا گل برتری دورتموند را در دقیقه 107 به ثمر رساند. فینال در استادیوم همپدن پارک گلاسکو برگزار شد. دورتموند برای رسیدن به فینال و قهرمانی در نیمه نهایی تیم دیگر انگلیسی وستهام رو شکست داده بود.

افتتاح وستفالن

در 2 آوریل 1974 ورزشگاه وستفالن با ظرفیت 54 هزار نفر افتتاح شد این ورزشگاه  نزدیک به 32 میلیون مارک هزینه در بر داشت. باشگاه دورتموند تنها 6 میلیون مارک آن را تامین کرد و مابقی از طریق دولت محلی و منابع دیگر به دست آمد، این ورزشگاه با نظر در گرفتن جام جهانی 1974 ساخته شد و در طول ساخت با انتقادات زیادی روبرو بود. نخستین بازی در این ورزشگاه برابر شالکه به صورت دوستانه برگزار شد که دورتموند با نتیجه 3 بر 0 به پیروزی رسید.

از دست رفتن قهرمانی در 4 دقیقه

فصل 1991/93 اتفاق جالب و البته تاسف باری برای بروسیا دورتموند افتاد، در آن فصل سه تیم فرانکفورت، اشتوتگارت و بروسیا دورتموند در کورس قهرمانی بودند، فرانکفورت با شکست برابر هانزا روستوک از دور خارج شد و بروسیا دورتموند با گل دقیقه 9 اشتفان چاپیوسات برابر دویسبورگ در ورزشگاه ودائواشتادیون جلو بود. تمام هواداران منتظر قهرمانی بروسیا دورتموند پس از 29 سال بودند. در سوی دیگر دیدار اشتوتگارت برابر لورکوزن با نتیجه 1 بر 1 پیش می رفت ولی 4 دقیقه به پایان بازی گیدو بوخوالد آب سردی روی طرفداران دورتموند ریخت او در دقیقه 86 گل پیروزی تیمش را به ثمر رساند و اشتوتگارت با 52 امتیاز و به دلیل تفاضل گل برتر قهرمان بوندسلیگا شد.

توسعه وستفالن

در 5 می 1995 سالگرد پیروزی برابر لیورپول قراردادی میان باشگاه و شهرداری دورتموند امضا شد تا وستفالن به ظرفیت 70 هزار نفر برشد، هزینه توسعه نزدیک به 60 میلیون مارک برآورد شد و نکته جالب اینکه باشگاه نیاز نبود هیچ هزینه ای پرداخت کند.

قهرمانی لیگ قهرمانان

فصل 1996/97 بروسیا دورتموند در فینال مونیخ با هدایت اوتمار هیتسفلد توانست 3 بر 1 تیم یوونتوس را شکست دهد، دو گل از کارل هاینس ریدله و یک گل از لارس ریکن در مقابل تک گل دل پیرو کافی بود تا جام به باشگاه آلمانی برسد.

هت‌تریک درخشان آموروسو

بازی رفت لیگ اروپا در فصل 2001/02 را به سختی می توان فراموش کرد، بروسیا دورتموند برابر تیم پر ستاره آن زمان آ.ث میلان قرار گرفت و وستفالن شاهد یکی از بزرگترین پیروزی های تیم شد.آموروسو با درخشش بی نظیرش توانست هت‌تریک کند و گل هنریش میلان را با 4 گل شکست دهند. بازی برگشت با وجود شکست 3 بر 1 دورتموند این تیم در نیمه نهایی نماینده ایتالیا در مجموع 5 بر 1 مغلوب ساخت.

هیجان تا سر حد مرگ

4 می 2002 یکی از خاطره انگیزترین دیدارهای بوندسلیگا برگزار شد. رقابتی که بروسیا دورتموند توانست ششمین قهرمانی بوندسلیگا خود را به دست آورد. دیدار سرنوشت ساز برابر وردربرمن، دورتموند در دقیقه 17 از حریف خود عقب افتاد ولی یان کولر دقیقه 41 کار را به تساوی کشید، بروسیا دورتموند در  شرایطی می توانست قهرمانی را به دست آورد که با نتیجه پیروز از زمین خارج شود. گل دقیقه 74 اورتون مهاجم برزیلی بروسیا دورتموند اوج هیجان دیدار بود گلی که پیروزی و قهرمانی بوندسلیگا را برای زرد پوشان رقم زد.

مرحله سوم توسعه وستفالن

در سال 2003 مرحله سوم وستفالن به پایان رسید و ظرفیت آن به 80500 نفر افزایش یافت. نخستین بازی در ورزشگاه جدید برابر وردربرمن انجام شد (برد 2 بر 1)، یکی از اهداف توسعه وستفالن جهت جام جهانی 2006 بود. وستفالن بزرگ ترین ورزشگاه آلمان و یکی از 10 ورزشگاه بزرگ اروپاست. البته افزایش ظرفیت استادیوم خانگی دورتموند با بحران مالی تیم همراه شد هرچند که خطر سقوط از بیخ گوش گذشت.

بازگشت به اوج

در فصل های 2011 و 2012 یکی از درخشان ترین فصول دورتموند رقم خرد. بیرون از زمین واتسکه و تیم او توانسته بودند ثبات مثال زدنی برای تیم رقم بزنند و تمامی بدهی 126 میلیون یوروی تصفیه شود و در رقابت ها نیز یورگن کلوپ و تیم پر شورش دو فصل پیاپی (2010/11 , 2011/12) قهرمانی بوندسلیگا را به دست آورند. تیم کلوپ در فصل 2011/12 جام حذفی را نیز فتح کرد. 

افتخارات

قهرمانی آلمان/بوندسلیگا

1956, 1957, 1963, 1994–95, 1995–96, 2001–02, 2010–11, 2011–12

جام حذفی

1964–65, 1988–89, 2011–12, 2016–17, 2020–21

سوپر کاپ

964–65, 1988–89, 2011–12, 2016–17, 2020–21

لیگ قهرمانان اروپا

1996-97، نایب قهرمانی 2012-13

جام جامداران اروپا

1965-66

و قهرمانی جام باشگاه های جهان در 1997 با پیروزی 2 بر 0 برابر کروزیرو برزیل